✅У аввало чуқур илм эгаси.

✅У устозлик ҳаққи ва бурчлари, шон шарафи ҳамда одамийлик сифатларини пухта эгаллаган инсон. Ўз касбининг чинакам фидойиси.

✅Шогирдларига чинакам “Ота” бўлишга арзийдиган сирдош!

(Нос ёки сигарет чекиб дарсга кирадаган, ароқ ичволиб маҳаллада ботирлик қиладиган, шими дазмол кўрмаган, ёқаси кирланган, оқ кофтасини қора ипда ямаб олган, сочларига минг йилдан бери шампун тегмаган ёки ярим яланғоч кийинган, енгил табиат аёллар билан юрадиган, оиласида ярим тийинлик обрўси йўқ, кейинги вақтларда фақат телефондан бош кўтармайдиган, ўқитувчиликни тирикчилик манбаи қилиб олган эркак ва аёл жинсидаги бефаросатлар, савиясизлар, қотиллар ҳақида гапирмайман...)

✅Устоз аввало ўзи ишлаётган худуднинг географик тузилиши, иқлими, инсонларнинг миллати, урф одатлари, қадриятлари, дини, асосий шуғулланиш соҳаси ва энг аввало тарихини беш қўлдай билмоғи лозим! Масалан, устоз аҳолиси чорвачилик билан шуғулланадиган худудда ишласа чорвачиликнинг, боғдорчилик билан шуғулланадиган худудда ишласа боғдорчиликнинг сир асрорларини чуқур ва пухта билиши зарур.

✅Ўқувчиларга уларнинг "ўз тилида” муомала қилиши керак! Яна энг муҳим масалалардан бири аҳолининг миллий ва диний қадриятларини чуқур билиши керак. Миллатнинг тарихига, эътиқодига чуқур ҳурмат билан қараш керак! У қайси миллат ва дин бўлишидан қатъий назар!

✅Динни ўзи яхши тушунмасдан дин ҳақида гапириши, ваъз ўқиши, дин ҳукмларига ўз ақлича маъно бериши, бўлар бўлмас ҳабарларни тасдиқлаши ва тарқатиши, ўқувчилар онгига сингдириши жуда ачинарли холат... Аввало устоз ўз эътиқодида собит турмоғи ва ўзга дин вакиллари ва аҳкомларини ҳурмат қилмоғи лозим. Маҳаллий аҳолининг қадриятларига беписанд бўлиш эса аҳмоқликдан далолат.

✅Шу ўринда аксарият ўқитувчиларга айтар сўзларим: Сиз 21-асрда яшаяпсиз! Интернетни, техника янгиликларини билмаслигингиз айб эмас балки УЯТ!!! Ҳа, уят! Телеграмм, фейсбук ёки электрон почтани билмасам ҳам, битта бўр билан дарс ўтишни қотириб қўяман дейишингиз – ўзингизни алдашдан бошқа нарса эмас. Аксарият ўқитувчиларнинг энг катта камчиликларидан бири интернетни, хусусан ижтимоий тармоқларни билмасликлари. Хозирги ўқувчи ҳар дақиқада интернетда янги ахборотлар, ижтимоий-сиёсий ўзгаришлар билан танишмоқда. Уни эски маълумотлар билан алдаб бўлмаслиги равшан. Интернетда эса инсон тарбияси, маънавиятига қақшатгич зарба берувчи маълумотлар етарлича. Нафақат ёш болалар, ўқувчилар балки катта ёшли инсонлар ва ҳаттоки зиёли инсонларнида йўлдан адаштирувчи маълумотлар, янгиликлар керагидан ортиқча. Ўқувчи ҳар куни мактабга янги маълумот билан келади ва бу маълумотнинг рост ёки ёлғонлигини кимдандир сўрамоқчи бўлади. Ўша “кимдир” устози бўлиши керак!!! Устози эса саволнинг, янгиликнинг моҳиятини билмасачи? Ижтимоий тармоқлардаги мунозара-ю муҳокама тугул, ижтимоий тармоқ ҳақида етарли тушунчаси бўлмасачи? Саволга жавоб бераман деб қовун тушириши, болаларнинг олдида бор обрўси ҳам йўқолиши табиий. Энг ёмони саволнинг, масаланинг асл моҳиятини билмай туриб жавоб бериши, ҳукм чиқариши ўта салбий оқибатларга олиб келиши мумкин!

✅Шундай экан комилликка интилган устозларга айтадиганим: Азизлар. Сиз замонавий техникани ўрганинг. Интернетга ҳар куни киринг. Ундаги янгиликлар, долзарб масалалар билан танишинг. Сиз зиёлисиз. Ватаннинг, халқнинг тақдири Сизларга боғлиқ!!! Ўз мулоҳазаларингиз билан ўртоқлашинг. Таклифлар беринг. Сизнинг фикрингиз жуда ҳам муҳим! Асло бефарқ бўлманг!!! Ҳақиқий устоз ҳар қандай тузум ва тизимда баҳона қилмайди! У чин маънода профессионал. Унинг учун моддий манфаатдорлик муҳим эмас. У темирчига ўҳшайди. Шогирдлар эса у ясаган буюмларга ўҳшайди. Темирчи жамият учун занглаган темирдан қалб қўрини бахшида қилиб турли мурватлар ясайди. Мих, механизм, мотор ва ҳоказо... У жуда пухта иш қилади. У ҳеч қандай баҳонани билмайди. Бу металл яроқсиз демайди. У ясаган мих, механизм жамиятнинг қаерида бўлса, шу жой ишончли ишлайди. Ҳамманинг кўнгли тўқ. Чунки уни моҳир уста ясаган. Ақли расо инсонлар ўз металларини -фарзандларини шундай усталарга беришга ҳаракат қилишади. Бу инсонлар шон шарафга, обрў ва эътиборга интилишмайди. Халқ уларни яхши билади, яхши кўради. Ҳурмат ва эҳтиром билан “Домлажон” деб тилга олишади. Энг эътиборлиси ва ҳайратланарлиси турли “каламушлар” ўқитувчини камситишга ҳаракат қилишса, ҳақиқий мард “Ўғрибошилар” чин устозларни ҳурмат қиладилар. Фарзандларини шундай устозлардан илм олишини хоҳлашади.

 

 

 

Аёлларга айтадиганим (+18)

Ҳурматли ва қимматли муниса аёллар.
Мазкур ёзадиганларимни бир эмас, бир неча бор диққат билан ўқишингизни хоҳлар эдим.
Ёзадиганларим Сизлар учун янгилик эмас. Лекин, такрор бўлсада Сизларнинг фойдангиз умидида қоғоз қоралашга қарор қилдим.
Мен тушунмаган бир – иккита саволларим бор. Шу саволларга Сиз оқилалардан жавоб олишни хоҳладим.
Аёл киши илмли, оқила ва доно бўлиши, энг асосийси эса фаросатли бўлмоғи лозим. Донолардан бири “Дунёда хунук аёл бўлмайди, балки фаросатсиз аёл бўлади” деган эди.
Бу фикрнинг ҳақиқатга жуда ҳам яқин эканини гувоҳи бўлаяпмиз.
Аввало эркак жинси вакили сифатида эркакнинг аёлдан нима хоҳлашини қулоғингизга айтмоқчиман. Эркак минг кучли бўлгани билан аёлларга мухтож. Эркак жинси меҳр, мухаббат, эътиборталаб жинс. Энг қизиғи эр ҳар дақиқа аёлга эҳтиёж талаб қилади. Бу эса эрли аёлдан жуда катта хушёрлик ва фаросат талаб қилади. Хотин эрининг имкониятларини, руҳий-эмоционал ҳолатини беш қўлдай билиши лозим. Ҳар куни, ҳар соат эридан ҳабардор бўлиши, соғлиги, руҳияти, имконияти ва эҳтиёжларини мониторинг қилиб бориши керак. 
Эр аёлни хоҳлаган вақтда аёл шу заҳоти ҳар қандай баҳоналарсиз имкон яратиб бериши лозимлиги тиббий ва шаръий китобларимизда ўз аксини топган!!!
Аксарият аёлларнинг хато ва камчиликларини кўрсатиб ўтамиз:
Сиз ўқитувчисиз. Баъзан мақтаниб қўясиз – 30 соат дарсим бор...
Бу дегани Сиз эрталаб соат 7 да уйдан чиқасиз ва кечқурун 18 да уйга қайтасиз. Сиз эпчилсиз, чаққонсиз. Ҳамма нарсага улгурасиз. Лекин эрингизчи ??? У бир неча кун бемор бўлди ёки руҳан тушкунликка тушди, базан эса Сизни жуда хоҳлаб қолди. Сиз эса ишдан бўшай демайсиз. Бир икки марта ишхонангиздан руҳсат сўрадингиз лекин мунтазам бундай қила олмаслигингиз аниқ. 
Бундай ҳаёт эркак қишига ёқади деб ўйлайсизми....
Ҳечамда! Умр йўлдоши роботга ўҳшаб уй-иш-уй бўлишини ҳеч қайси эр ёқламаса керак.
ЭР эрталаб оила аъзоларини апил – тапил нонушта қилдириб, кийинтириб, хали сутга тўймаган боласини боғчага, бирини мактабга, яна бирини институтга кузатадиган, кечқурун эса ҳориб чарчаб, руҳий зўриқиш билан келган “аёл”ни хоҳламайди, ишонаверинг – хоҳламайди!!!
“Ишим шу, мен аёлман, жоним қирқта, оиламга, жамиятга фойдам тегаяпти, мен ишламасам эрим қийналиб қолади, ишлаб каму-кўстларни тўлдираяпман, уйнинг кредитини, қизимнинг қонтракт пулини тўлаяпман, қизимга сеп йиғяпман, уй жиҳозларини янгиладим, ишламасам шулар бўлармиди, мен ҳеч қийналмаяпман” - деяпсиз. Ўзингизни қачонгача алдайсиз. Асабларингизнинг чарчаганини, жисмингиз оғир меҳнатлардан эзилганини нафақат Сиз балки бошқалар ҳам кўриб, билиб туришибди...
Якшанба куни (ишхонангиздан ҳашарга чақириб қолишмаса) бир дунё кир ювиб, дазмол босишингиз, уй тозалаш-у, хайвонларга қарашингиз, меҳмон кутиб ярим кечагача идиш ювишингиз ва ҳоказолар ҳақида гапирмайман...
Эрингиз меҳрни, аёллик тароватини, халоватни қачон, қаердан олсин???
Мен Сизни умуман ишламанг дейишдан йироқман. Қонун бўйича 20 соат ( 1 ставка) дарси бор ўқитувчи ҳар куни 8 соат ишлаши лозим.
Қадрдоним. Сиз аввало аёллик мажбурияти (хотинлик мажбурияти) ҳақида рўмолингизни бир чеккага қўйиб ўйлаб кўринг. Эрим бир кунда 24 соат ишлашимга рози десангиз, ўзингиз биласиз. 
Йўқ, 10 соат дарс бериб асосий вақтимни эр розилиги учун уйда, оила даврасида ўтказаман, эрталаб шошмасдан ишга кузатиб, кечқурун ширин овқатлар пишириб, (хаммомни иситиб) ҳуш келибсиз деб кутиб оламан, эрим қачон хоҳлаб қолса тайёрман десангиз ҳам ўзингиз биласиз.
Бошқа кунлари кирларни ювиб, ишларни тугатиб, шанба, якшанба кунлари оила билан дам олгани борсангиз яхши бўлади менимча. Фарзандларингизнинг хотиржамлигини кўрсангиз эди...
Холодилникни бу йил эмас кейинги йил олсангиз, 4 хонали таъмали квартирада эмас 2 хонали ўзингизнинг квартирангизда яшасангиз, 20 миллионли мебелнинг ўрнига 2-3 миллионли мебель олсангиз Сизни хеч ким урушмайди-ку... 
Ишхонангиздаги ким ўзардан қолмаслик учун олган 1000 долларлик бриллиант кўзли узугингизнинг ўрнида никоҳ узугингиз жуда ҳам ярашар эди...
Моддий томондан ҳамма нарсаси бекаму кўст бўлиб, яна ишхонага шошаётганларни, иш, ставка талашиб соч юлишаётганларни барибир тушунмайман. Аллоҳ ниятга яраша улардан ҳотиржамликни, баракани, кўзи тўқликни олиб қўйса керак.
Азиз аёллар. Сиз ўқитувчи бўлмаслигингиз мумкин. Кимдир шифокор (тунги навбатчиликни айтмайман), кимдир тарбиячи ва яна кимдир бошқа касб эгаси...
Лекин, аксариятингизнинг турмуш тарзингиз шундай эканини кўриб турибман. Бирингиз синглим, бирингиз опам яна бирингиз қўшнимсиз.
Сўзим сўнгида интернетда ўқиган ва менга қаттиқ таъсир қилган воқеани ҳавола қилмоқчиман:
Америкалик ўта замонавий 40 йиллик оила ажрашибди. Эрни исломий дўстлари бор экан. Сен исломга кирсанг, бир мусулмон аёлга уйлантириб қўямиз дейишибди. Эркак рози бўлибди ва уйланибди. Бир ойдан сўнг дўстлари ҳол-аҳвол сўрашса, нима дебди денг?
- Мен 40 йил “эркак киши” билан яшаган эканман... Ҳақиқий аёл кимлигини энди билдим!
Мунисалар, ўзбек ойимлар. Мени тўғри тушундингиз деб ўйлайман. Эрнинг ҳаққи ва хотиннинг мажбуриятларини мендан яхши биласиз. Эр кўнглини турли макияжлар-у, химикатлар билан олиш бефойда эканини ҳам яхши биласиз.

P.S. Ёзганларимни бир марта ўқидингиз. Яна бир марта ўқинг, илтимос! Хулоса эса ўзингиздан, ўйлаб қўяй. (Каминанинг аёли ҳам ўқитувчи, если что)
Уй аёл ҳаётининг чегараси эмас, маркази бўлиши керак. (Маргарет Тэтчер)
Коммент езишингиздан аввал яна бир бор эслатиб куймокчиман- "Эрни эр киладиган - хотин!" Илтимос, эркакларни айблаш хакида фикрларга шошилманг...

 

https://www.facebook.com/qishloqlik.oqituvchi/posts/143015680227882